รวม 12 อย่างทำบุญวัด จะได้อานิสงส์อะไรบ้าง? ตามความเชื่อ

รวม 12 อย่างทำบุญวัด จะได้อานิสงส์อะไรบ้าง? ตามความเชื่อ

เวลาไปทำบุญที่วัด หลายคนมักมีคำถามในใจเหมือนกันว่า “ถวายอะไรดี ถึงจะได้อานิสงส์แบบที่หวัง” บางคนชอบทำสังฆทาน บางคนเน้นสร้างศาลา สร้างโบสถ์ บางคนก็ชอบถวายของใช้เล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ถ้วยชาม รองเท้า พัดลม หรือร่มให้พระท่านใช้ในชีวิตประจำวัน จริง ๆ แล้วตามคติความเชื่อของชาวพุทธ แต่ละสิ่งที่ถวายก็มี “อานิสงส์” ที่เล่าต่อกันมาแตกต่างกันไป แต่ท้ายที่สุด แก่นของการทำบุญก็ยังอยู่ที่เจตนาที่ตั้งใจดี และทำด้วยความเคารพต่อพระรัตนตรัยเป็นหลัก

 

แม้ว่าการทำบุญนั้น กุศลเกิดขึ้นแล้วที่ใจ และจะครบองค์ ต่อเมื่อได้มีการทำจริง วันนี้เลยชวนมาดูแบบเป็นเรื่องเป็นราวกันสักหน่อยว่า 12 อย่างยอดฮิตที่คนไทยนิยมทำบุญถวายวัดกันนั้น ตามความเชื่อแล้วเชื่อว่าจะได้อานิสงส์ด้านไหนบ้าง พร้อมชวนคิดต่อเล็กน้อยในช่วงท้ายว่า “ทำบุญยังไงให้ถูกหลักพระวินัย” โดยเฉพาะเรื่องการถวายเงินทองแก่พระสงฆ์โดยตรง ซึ่งในพระไตรปิฎกมีข้อบัญญัติไว้ค่อนข้างชัดเจนทีเดียว

1. ทำสังฆทาน – ตั้งใจถวายหมู่สงฆ์ ได้อานิสงส์กว้างขวาง

สังฆทานถือเป็นรูปแบบทำบุญที่คนไทยคุ้นที่สุด จุดเด่นคือ “ถวายแด่หมู่สงฆ์ ไม่เจาะจงรูปใดรูปหนึ่ง” ตามความเชื่อจึงมองว่าอานิสงส์จะกว้างและแรง เพราะบุญถูกอุทิศแก่สงฆมณฑลทั้งหมด ไม่ได้ยึดติดที่ตัวบุคคล เชื่อว่าจะส่งผลให้เกิดในตระกูลสูง มีทรัพย์สมบัติมาก สุขภาพดี ห่างไกลโรคภัย และมีโอกาสได้พบพระศาสนาอีกในภพต่อ ๆ ไป แก่นของสังฆทานที่สำคัญจริง ๆ ไม่ใช่ชุดถังหรือของเยอะ ๆ แต่คือความเป็น “สังฆะ” คือถวายด้วยเจตนาต่อหมู่สงฆ์ เพราะฉะนั้นจะจัดของเองอย่างพอดี ใช้ประโยชน์ได้จริง ก็ถือว่าเข้าหลักสังฆทานเหมือนกัน

2. เลี้ยงเพลพระ – อานิสงส์โภคทรัพย์และความอุดมสมบูรณ์

การถวายภัตตาหารเพลเป็นการอุปถัมภ์ “ปัจจัยสี่” โดยตรง ตามความเชื่อมักผูกกับอานิสงส์ด้านโภคทรัพย์ ความอุดมสมบูรณ์ของชีวิต เชื่อว่าจะไม่อดอยาก มีกินมีใช้ตลอด ไม่ขาดของจำเป็น และได้เกิดในตระกูลที่มั่งคั่งสมบูรณ์ ถ้าอยากให้บุญงอกงามยิ่งขึ้น หลายคนจะตั้งใจทำให้สะอาด พอดี ไม่ฟุ่มเฟือย และคิดถึงสุขภาพพระท่าน เช่น ทำอาหารไม่หวานจัด เค็มจัด หรือมันจัดเกินไป ถือเป็นการใส่ใจทั้งกายและใจของผู้รับ

3. ฝังลูกนิมิต – บุญใหญ่ที่เชื่อมกับความเป็น “ผู้ใหญ่” ในภพหน้า

การร่วมบุญฝังลูกนิมิตถือเป็นงานบุญใหญ่ระดับใกล้เคียงกับการสร้างอุโบสถหรือการบูรณะวัด เพราะเกี่ยวกับเขตวิสุงคามสีมา ใช้ประกอบสังฆกรรมสำคัญของพระสงฆ์ ตามความเชื่อมักผูกกับอานิสงส์ด้านความเป็น “ผู้ใหญ่” ในหลายมิติ ทั้งตำแหน่งหน้าที่ การเป็นที่ยอมรับ มีบริวาร มีอำนาจในการตัดสินใจ และไม่ตกต่ำในภพภูมิที่ลำบาก สำหรับหลายคน การได้มีชื่อร่วมบุญฝังลูกนิมิตก็เหมือนเป็นการฝากร่องรอยไว้กับพระศาสนา เป็นสัญลักษณ์ว่าชีวิตนี้ได้ช่วยให้วัดแห่งหนึ่งมีพื้นที่ทำสังฆกรรมถูกต้องตามพระวินัย

4. ถวายผ้ากรองน้ำ – อานิสงส์ด้านสติและปัญญาละเอียดรอบคอบ

ผ้ากรองน้ำเป็นของเล็ก ๆ ที่คนสมัยก่อนนิยมถวายกันมาก เพราะเกี่ยวข้องกับการกรองสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ไม่ให้ถูกดื่มลงไปโดยไม่เจตนา จึงผูกอานิสงส์กับ “สติและปัญญา” ความละเอียดรอบคอบในการดำเนินชีวิต คิดก่อนทำ ไม่ประมาท ในเชิงสัญลักษณ์ การกรองน้ำก็เหมือนการกรองความคิด ไม่ด่วนเชื่อ ด่วนโกรธ หรือด่วนตัดสินคนอื่น อานิสงส์ที่เชื่อว่าจะได้รับจึงมักโยงกับการมีสติรู้ตัวและรู้เท่าทันเหตุการณ์รอบตัว

5. ถวายถ้วย จาน ชาม – ความพร้อมด้านเครื่องใช้และโภคทรัพย์

ถ้วย จาน ชาม ถือเป็นเครื่องใช้พื้นฐานในชีวิตประจำวันของพระสงฆ์ เวลาวัดไหนมีญาติโยมมาร่วมงานมาก ๆ ของพวกนี้จะขาดมือได้ง่าย การถวายถ้วยจานเลยมักถูกมองว่าเป็นบุญด้านโภคทรัพย์และความอุดมสมบูรณ์ เชื่อว่าจะได้เกิดในตระกูลที่มีเครื่องใช้สวยงาม มีอาหารดี ๆ ให้บริโภค ไม่ค่อยต้องลำบากเรื่องของกินของใช้ มองอีกมุมหนึ่ง นี่คือการช่วยแบ่งเบาภาระวัด ไม่ต้องสิ้นเปลืองซื้อของใหม่บ่อย ๆ ของดี ทน ใช้ได้นาน ก็ทำให้บุญที่ลงทุนไปอยู่ได้นานตามไปด้วย

6. ถวายพัดลม – ความสบายกายและชื่อเสียงที่ร่มเย็น

ในบ้านเราอากาศร้อนเป็นเรื่องปกติ พัดลมเลยเป็นของที่วัดแทบทุกแห่งต้องใช้ ตามความเชื่อ การถวายพัดลมจะผูกกับอานิสงส์ด้านความสะดวกสบาย ความร่มเย็น เป็นสุข ได้อยู่ในที่ไม่ร้อนรุ่ม ถูกเผาด้วยปัญหาและความกดดันน้อยลง อีกมุมที่หลายคนพูดถึงคือเรื่อง “ชื่อเสียง” เพราะพัดลมช่วยระบายอากาศ ทำให้บรรยากาศโปร่งโล่ง สบาย คนที่เกี่ยวข้องก็อยากมาร่วมงาน งานไหนจัดดี คนไปแล้วรู้สึกสบาย เขาก็มักพูดถึงในทางที่ดี อานิสงส์เลยมักเชื่อมกับชื่อเสียงที่มาพร้อมความสบายใจของคนรอบตัว

7. ถวายรองเท้า – ความก้าวหน้าและยานพาหนะในชีวิต

รองเท้าสำหรับพระหรือสามเณร โดยเฉพาะวัดที่ต้องเดินไกล เดินบิณฑบาต หรือเดินข้ามพื้นที่หิน ดินกรวด การมีรองเท้าดี ๆ ถือว่าสำคัญมาก ตามความเชื่อ การถวายรองเท้าจะผูกกับอานิสงส์ด้านการเดินทางสะดวก มีพาหนะใช้ ไม่ลำบาก และมี “ความก้าวหน้า” ในหน้าที่การงาน อานิสงส์ตรงนี้ต่อยอดคิดง่าย ๆ ว่า รองเท้าทำให้ “ก้าวได้ไกลและปลอดภัยขึ้น” ชีวิตของผู้ถวายก็จะมีโอกาสขยับขยายในทางที่ดีมากขึ้นเช่นกัน

8. ถวายร่ม – ความร่มเย็น ปลอดภัย และมีผู้คอยอุปถัมภ์

ร่มในสายตาชาววัดไม่ใช่แค่กันแดดกันฝน แต่เป็นสัญลักษณ์ของความคุ้มครอง ตามความเชื่อ การถวายร่มจึงให้ผลด้าน “ความร่มเย็นเป็นสุข” ได้รับการคุ้มครองจากภัยอันตราย มีผู้ใหญ่หรือคนรอบตัวช่วยเหลือเกื้อกูล เวลาพระออกบิณฑบาตกลางแดด หากมีร่มก็ช่วยลดความลำบากลงได้มาก การถวายร่มจึงเป็นการแบ่งเบา “ความร้อน” ของผู้รับ อานิสงส์ก็มักถูกเล่าต่อว่า ชีวิตผู้ถวายจะพบเรื่องร้อนใจน้อยลง และมีที่พึ่งพิงทางใจมากขึ้น

9. ถวายยารักษาโรค – อโรคยาและอายุยืน

การถวายยาและเวชภัณฑ์ต่าง ๆ เป็นบุญที่ถูกมองว่าใส่ใจ “สุขภาพ” ของพระสงฆ์โดยตรง ตามคติความเชื่อ อานิสงส์จะออกมาในทางมีสุขภาพดี แข็งแรง ไม่ถูกโรคภัยเบียดเบียนมากนัก มีอายุยืน และมีผิวพรรณผ่องใส ในเชิงเหตุผลก็ตรงไปตรงมาว่า พระสงฆ์คือผู้ใช้ชีวิตเรียบง่าย ไม่ได้สะดวกในการไปโรงพยาบาลเหมือนคนทั่วไป การมียาพื้นฐานอยู่ที่วัดจึงจำเป็นมาก ผู้ถวายก็เหมือนช่วยต่ออายุให้ผู้ปฏิบัติธรรมได้มีโอกาสสืบต่อพระศาสนานานขึ้น

10. สร้างศาลา โบสถ์ – บุญถาวรวัตถุและที่อยู่อาศัยอันมั่นคงในภพหน้า

การสร้างศาลา โบสถ์ หรืออาคารถาวรในวัด เป็นบุญที่มักถูกจัดอยู่ในกลุ่ม “บุญใหญ่” เพราะสิ่งปลูกสร้างเหล่านี้อยู่ได้นาน และรองรับผู้คนจำนวนมากให้ใช้ประโยชน์ร่วมกัน ตามความเชื่อ อานิสงส์จะส่งผลให้มีที่อยู่อาศัยมั่นคงในภพหน้า ได้เกิดในวิมานหรือบ้านที่สะดวกสบาย มีสิ่งแวดล้อมดี และมีความพร้อมด้านที่อยู่อาศัย ศาลาและโบสถ์ยังเป็นพื้นที่ให้พระสงฆ์และฆราวาสได้ร่วมทำสังฆกรรม ฟังธรรม ปฏิบัติธรรม และจัดพิธีสำคัญต่าง ๆ ดังนั้นผู้ร่วมสร้างจึงเหมือนได้ร่วม “สร้างเวที” ให้ธรรมะถูกถ่ายทอดต่อไปอีกยาวนาน

11. ถวายหลอดไฟ – แสงสว่างทางปัญญาและวิชชา

หลอดไฟและระบบแสงสว่างในวัดช่วยให้ทั้งพระและญาติโยมใช้พื้นที่ได้อย่างปลอดภัยในยามค่ำ คืนที่มีงานวัด หรือช่วงสวดมนต์ ทำวัตรเย็น ตามความเชื่อ การถวายหลอดไฟให้ผลในแง่ “ปัญญาและวิชชา” คล้าย ๆ การให้แสงสว่าง ให้ผู้ถวายมีความคิดเฉียบแหลม มองเห็นทางออกของปัญหา และไม่หลงทางในเรื่องสำคัญของชีวิต ภาพง่าย ๆ คือ จากที่วัดมืด ๆ กลายเป็นสว่างขึ้น ก็เหมือนชีวิตที่จากเคยคลุมเครือ กลายเป็นมองเห็นทิศทางได้ชัดเจนขึ้นนั่นเอง

12. ถวายเก้าอี้ โต๊ะ – ความมั่นคงและภาวะผู้นำ

เก้าอี้วัด และโต๊ะในวัดถูกใช้ตลอดเวลา ทั้งในงานบุญ งานประชุมคณะกรรมการวัด งานโรงทาน หรืองานอบรมต่าง ๆ ตามความเชื่อ การถวายเก้าอี้โต๊ะมักผูกกับอานิสงส์ด้าน “ความมั่นคง” และ “ความเป็นผู้นำ” เพราะเก้าอี้คือที่นั่งประจำ ตำแหน่งที่คนอื่นมองเห็นว่าเรานั่งอยู่ตรงไหนของโครงสร้างหนึ่ง ๆ ผู้ที่ทำบุญด้วยของประเภทนี้ จึงมักถูกเชื่อว่าจะมีโอกาสได้อยู่ในตำแหน่งที่มีเกียรติ มีบทบาทในการนำคนอื่นไปในทางที่ดี และมีชีวิตที่มั่นคง ไม่โยกคลอนง่าย

ลำดับ ประเภทการทำบุญ ของที่ถวาย / วิธีทำบุญ อานิสงส์ตามความเชื่อโบราณ
1 ทำสังฆทาน จัดของถวายเป็นสังฆทานแด่หมู่สงฆ์ ไม่เจาะจงรูปเดียว เชื่อว่าจะได้บุญกว้างไกล ส่งผลทั้งชาตินี้และชาติหน้า เกิดในตระกูลดี มีทรัพย์สมบัติเพียงพอ ชีวิตไม่ค่อยขาดแคลน และมักห่างไกลโรคภัยเบียดเบียน
2 เลี้ยงเพลพระ ถวายภัตตาหารเพลแก่พระภิกษุสามเณร ให้ผลเด่นด้านโภคทรัพย์และความอุดมสมบูรณ์ เชื่อว่าจะไม่อดอยาก มีกินมีใช้สม่ำเสมอ และมีโอกาสได้เกิดในครอบครัวที่ฐานะมั่นคง อาหารการกินพร้อม
3 ฝังลูกนิมิต ร่วมงานผูกพัทธสีมา ฝังลูกนิมิตอุโบสถ ถือเป็นบุญใหญ่ใกล้เคียงกับการสร้างวัด เชื่อว่าจะได้เกิดเป็นคนมีบารมี ได้ตำแหน่งใหญ่โต มีบริวาร มีอำนาจในการตัดสินใจ และไม่ตกสู่อบายภูมิง่าย ๆ
4 ถวายผ้ากรองน้ำ ถวายผ้ากรองน้ำสำหรับใช้กรองก่อนดื่ม ผูกกับอานิสงส์ด้านสติและปัญญาที่รอบคอบ เชื่อว่าจะเป็นคนคิดเป็นระบบ ระมัดระวังในการใช้ชีวิต ไม่ตัดสินใจแบบใจร้อน และมีสติทันเหตุการณ์
5 ถวายถ้วย จาน ชาม ถวายภาชนะใส่อาหารและเครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร เป็นบุญด้านความอุดมสมบูรณ์ในบ้านเรือน เชื่อว่าจะมีของใช้ไม่ขาดมือ ได้อยู่ในครอบครัวที่มีของกินของใช้ดี ๆ พร้อม และมีโภคทรัพย์หมุนเวียนพอสมควร
6 ถวายพัดลม ถวายพัดลมใช้ในกุฏิ ศาลา หรือโบสถ์ เชื่อว่าจะนำไปสู่ความสบายกาย ใจเย็นขึ้น ชีวิตมีความร่มรื่น ได้อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่กดดัน และช่วยส่งเสริมชื่อเสียงให้มีคนพูดถึงในทางดี
7 ถวายรองเท้า ถวายรองเท้าให้พระใช้เวลาเดินทางหรือบิณฑบาต ตามความเชื่อเป็นบุญด้านการเดินทางและความก้าวหน้า ช่วยให้ผู้ถวายมีหนทางไปต่อได้สะดวก เจอโอกาสดี ๆ ในหน้าที่การงาน และไม่ติดขัดมากในการโยกย้ายเปลี่ยนแปลงชีวิต
8 ถวายร่ม ถวายนำ้ฝน ร่มกันแดดกันฝนให้วัดและพระสงฆ์ใช้ สื่อถึงความร่มเย็นปลอดภัย เชื่อว่าจะมีคนคอยอุปถัมภ์ช่วยเหลือ รอดพ้นจากภัยอันตรายบ่อยครั้ง และมีสภาพแวดล้อมชีวิตที่ไม่ร้อนรุ่มจนเกินไป
9 ถวายยารักษาโรค ถวายยา เวชภัณฑ์ และของใช้ด้านสาธารณสุข ให้ผลเด่นด้านสุขภาพและอายุขัย เชื่อว่าจะเจ็บป่วยน้อยลง มีเรี่ยวแรงทำสิ่งที่ตั้งใจได้ยาวนานขึ้น และไม่ค่อยถูกโรคร้ายรบกวนอย่างหนัก
10 สร้างศาลา / โบสถ์ ร่วมสร้างอาคารถาวรสำหรับใช้ในกิจของสงฆ์ เป็นถาวรวัตถุที่ใช้ประโยชน์ได้นาน เชื่อว่าจะได้ที่อยู่อาศัยดีในภพหน้า บ้านเรือนมั่นคง แข็งแรง และมีความพร้อมด้านที่อยู่อาศัย ไม่ต้องลำบากหาที่พักพิง
11 ถวายหลอดไฟ ถวายหลอดไฟและอุปกรณ์ให้แสงสว่างภายในวัด เปรียบเสมือนการให้แสงทางปัญญา เชื่อว่าจะทำให้ผู้ถวายเป็นคนมองเห็นทางออกของปัญหา คิดอะไรได้กระจ่างขึ้น และไม่หลงทางในเรื่องสำคัญของชีวิตง่าย ๆ
12 ถวายเก้าอี้ โต๊ะ ถวายเก้าอี้และโต๊ะสำหรับใช้ในศาลา งานประชุม หรืองานบุญ ผูกกับอานิสงส์ด้านความมั่นคงและภาวะผู้นำ เชื่อว่าจะมีฐานะที่ตั้งตัวได้ ได้อยู่ในตำแหน่งที่มีคนยอมรับ และมีบทบาทในการนำคนรอบตัวไปในทิศทางที่ดี

แล้วเรื่องถวาย “เงินทอง” ล่ะ ควรทำอย่างไรให้ถูกหลักพระวินัย?

ทุกอย่างที่เล่ามา จะเห็นว่าเป็น “ของใช้” และ “ถาวรวัตถุ” ที่พระสงฆ์สามารถใช้สอยได้จริง และสอดคล้องกับหลักปัจจัยสี่ แต่ในทางพระวินัย มีข้อห้ามชัดเจนเรื่องการรับทองและเงินของภิกษุ เช่น ในพระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ สิกขาบทเรื่องพระอุปนันทศากยบุตร มีข้อความว่า “อนึ่ง ภิกษุใด รับก็ดี ให้รับก็ดี ซึ่งทอง เงิน หรือยินดีทอง เงิน อันเขาเก็บไว้ให้ เป็นนิสสัคคิยปาจิตตีย์”แปลง่าย ๆ ว่า ภิกษุผู้รับหรือให้ผู้อื่นรับ หรือแม้แต่ยินดีในทองและเงินที่ผู้อื่นเก็บไว้ให้ ยังต้องอาบัติและต้องสละสิ่งนั้นออกเสียก่อน อ้างอิงพระธรรมวินัย : silpa-mag.com, dhammahome.com, thaipbs.or.th, ในบางสูตรยังย้ำชัดว่า “ทองและเงินไม่เหมาะสมกับภิกษุผู้เป็นบุตรของพระตถาคต” เพราะเชื่อมโยงกับกามคุณและความยึดติดในวัตถุ ซึ่งสวนทางกับชีวิตนักบวชที่ตั้งใจลดกิเลสลงให้มากที่สุด

สรุป: อยากทำบุญให้ดีทั้งใจ ทั้งรูปแบบ ควรคิดให้ครบทั้งอานิสงส์และพระวินัย

ถ้ามองในมุมความเชื่อแบบชาวบ้าน การถวายสิ่งของทั้ง 12 อย่างที่เล่ามา ไม่ว่าจะเป็นสังฆทาน เลี้ยงเพล ฝังลูกนิมิต ผ้ากรองน้ำ ยา พัดลม ร่ม รองเท้า ถ้วยชาม เก้าอี้โต๊ะ หรือการสร้างศาลาโบสถ์ ล้วนถูกผูกไว้กับอานิสงส์หลากหลายมิติ ทั้งทรัพย์สิน สุขภาพ ความมั่นคง ชื่อเสียง ไปจนถึงปัญญาและความร่มเย็นในชีวิต

แต่อีกด้านหนึ่ง ถ้าอยากให้การทำบุญ “สบายใจจริง ๆ” และไม่ขัดกับพระวินัย การถวายเงินทองใส่มือพระโดยตรงอาจไม่ใช่วิธีที่เหมาะนัก เพราะในพระไตรปิฎกระบุชัดว่าภิกษุไม่ควรรับและไม่ควรยินดีในทองและเงิน การทำบุญยุคนี้จึงมักใช้วิธีถวายเป็นของใช้จำเป็นแทน หรือถ้าจะถวายปัจจัย ก็มอบผ่านไวยาวัจกรหรือกองทุนของวัดที่จัดระบบให้เหมาะสม ไม่ให้พระต้องจับเงินเอง

สุดท้ายไม่ว่าจะเลือกทำบุญแบบไหน สิ่งสำคัญยังอยู่ที่ “เจตนา” ถ้าตั้งใจทำด้วยความเคารพ ไม่เบียดเบียนใคร และพยายามให้ถูกต้องตามหลักพระวินัยเท่าที่ทำได้ บุญกุศลที่เกิดขึ้นก็ย่อมส่งผลทั้งต่อใจในปัจจุบัน และเป็นทุนดี ๆ ให้กับชีวิตต่อไปข้างหน้าได้อย่างแน่นอน

พร้อมถวายเก้าอี้ให้วัด? ให้เราช่วยจัดให้ครบ

ทีมงานแนะนำรุ่นตามงบ/ลักษณะงาน สกรีนชื่อให้ จัดส่งถึงวัดทั่วประเทศ

ขอใบเสนอราคาเก้าอี้งานวัด (SrithaiOnline)

อ่านต่อเรื่องน่ารู้ในศรีไทย ซุปเปอร์แวร์

รวมลิงก์บทความจากเว็บไซต์ทางการ Srithai Superware สำหรับศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม

 

ลงทะเบียนเพื่อรับข่าวสาร