
เวลาไปทำบุญที่วัด หลายคนมักมีคำถามในใจเหมือนกันว่า “ถวายอะไรดี ถึงจะได้อานิสงส์แบบที่หวัง” บางคนชอบทำสังฆทาน บางคนเน้นสร้างศาลา สร้างโบสถ์ บางคนก็ชอบถวายของใช้เล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ถ้วยชาม รองเท้า พัดลม หรือร่มให้พระท่านใช้ในชีวิตประจำวัน จริง ๆ แล้วตามคติความเชื่อของชาวพุทธ แต่ละสิ่งที่ถวายก็มี “อานิสงส์” ที่เล่าต่อกันมาแตกต่างกันไป แต่ท้ายที่สุด แก่นของการทำบุญก็ยังอยู่ที่เจตนาที่ตั้งใจดี และทำด้วยความเคารพต่อพระรัตนตรัยเป็นหลัก
แม้ว่าการทำบุญนั้น กุศลเกิดขึ้นแล้วที่ใจ และจะครบองค์ ต่อเมื่อได้มีการทำจริง วันนี้เลยชวนมาดูแบบเป็นเรื่องเป็นราวกันสักหน่อยว่า 12 อย่างยอดฮิตที่คนไทยนิยมทำบุญถวายวัดกันนั้น ตามความเชื่อแล้วเชื่อว่าจะได้อานิสงส์ด้านไหนบ้าง พร้อมชวนคิดต่อเล็กน้อยในช่วงท้ายว่า “ทำบุญยังไงให้ถูกหลักพระวินัย” โดยเฉพาะเรื่องการถวายเงินทองแก่พระสงฆ์โดยตรง ซึ่งในพระไตรปิฎกมีข้อบัญญัติไว้ค่อนข้างชัดเจนทีเดียว

สังฆทานถือเป็นรูปแบบทำบุญที่คนไทยคุ้นที่สุด จุดเด่นคือ “ถวายแด่หมู่สงฆ์ ไม่เจาะจงรูปใดรูปหนึ่ง” ตามความเชื่อจึงมองว่าอานิสงส์จะกว้างและแรง เพราะบุญถูกอุทิศแก่สงฆมณฑลทั้งหมด ไม่ได้ยึดติดที่ตัวบุคคล เชื่อว่าจะส่งผลให้เกิดในตระกูลสูง มีทรัพย์สมบัติมาก สุขภาพดี ห่างไกลโรคภัย และมีโอกาสได้พบพระศาสนาอีกในภพต่อ ๆ ไป แก่นของสังฆทานที่สำคัญจริง ๆ ไม่ใช่ชุดถังหรือของเยอะ ๆ แต่คือความเป็น “สังฆะ” คือถวายด้วยเจตนาต่อหมู่สงฆ์ เพราะฉะนั้นจะจัดของเองอย่างพอดี ใช้ประโยชน์ได้จริง ก็ถือว่าเข้าหลักสังฆทานเหมือนกัน

ในบ้านเราอากาศร้อนเป็นเรื่องปกติ พัดลมเลยเป็นของที่วัดแทบทุกแห่งต้องใช้ ตามความเชื่อ การถวายพัดลมจะผูกกับอานิสงส์ด้านความสะดวกสบาย ความร่มเย็น เป็นสุข ได้อยู่ในที่ไม่ร้อนรุ่ม ถูกเผาด้วยปัญหาและความกดดันน้อยลง อีกมุมที่หลายคนพูดถึงคือเรื่อง “ชื่อเสียง” เพราะพัดลมช่วยระบายอากาศ ทำให้บรรยากาศโปร่งโล่ง สบาย คนที่เกี่ยวข้องก็อยากมาร่วมงาน งานไหนจัดดี คนไปแล้วรู้สึกสบาย เขาก็มักพูดถึงในทางที่ดี อานิสงส์เลยมักเชื่อมกับชื่อเสียงที่มาพร้อมความสบายใจของคนรอบตัว
.jpg)
เก้าอี้วัด และโต๊ะในวัดถูกใช้ตลอดเวลา ทั้งในงานบุญ งานประชุมคณะกรรมการวัด งานโรงทาน หรืองานอบรมต่าง ๆ ตามความเชื่อ การถวายเก้าอี้โต๊ะมักผูกกับอานิสงส์ด้าน “ความมั่นคง” และ “ความเป็นผู้นำ” เพราะเก้าอี้คือที่นั่งประจำ ตำแหน่งที่คนอื่นมองเห็นว่าเรานั่งอยู่ตรงไหนของโครงสร้างหนึ่ง ๆ ผู้ที่ทำบุญด้วยของประเภทนี้ จึงมักถูกเชื่อว่าจะมีโอกาสได้อยู่ในตำแหน่งที่มีเกียรติ มีบทบาทในการนำคนอื่นไปในทางที่ดี และมีชีวิตที่มั่นคง ไม่โยกคลอนง่าย
| ลำดับ | ประเภทการทำบุญ | ของที่ถวาย / วิธีทำบุญ | อานิสงส์ตามความเชื่อโบราณ |
|---|---|---|---|
| 1 | ทำสังฆทาน | จัดของถวายเป็นสังฆทานแด่หมู่สงฆ์ ไม่เจาะจงรูปเดียว | เชื่อว่าจะได้บุญกว้างไกล ส่งผลทั้งชาตินี้และชาติหน้า เกิดในตระกูลดี มีทรัพย์สมบัติเพียงพอ ชีวิตไม่ค่อยขาดแคลน และมักห่างไกลโรคภัยเบียดเบียน |
| 2 | เลี้ยงเพลพระ | ถวายภัตตาหารเพลแก่พระภิกษุสามเณร | ให้ผลเด่นด้านโภคทรัพย์และความอุดมสมบูรณ์ เชื่อว่าจะไม่อดอยาก มีกินมีใช้สม่ำเสมอ และมีโอกาสได้เกิดในครอบครัวที่ฐานะมั่นคง อาหารการกินพร้อม |
| 3 | ฝังลูกนิมิต | ร่วมงานผูกพัทธสีมา ฝังลูกนิมิตอุโบสถ | ถือเป็นบุญใหญ่ใกล้เคียงกับการสร้างวัด เชื่อว่าจะได้เกิดเป็นคนมีบารมี ได้ตำแหน่งใหญ่โต มีบริวาร มีอำนาจในการตัดสินใจ และไม่ตกสู่อบายภูมิง่าย ๆ |
| 4 | ถวายผ้ากรองน้ำ | ถวายผ้ากรองน้ำสำหรับใช้กรองก่อนดื่ม | ผูกกับอานิสงส์ด้านสติและปัญญาที่รอบคอบ เชื่อว่าจะเป็นคนคิดเป็นระบบ ระมัดระวังในการใช้ชีวิต ไม่ตัดสินใจแบบใจร้อน และมีสติทันเหตุการณ์ |
| 5 | ถวายถ้วย จาน ชาม | ถวายภาชนะใส่อาหารและเครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร | เป็นบุญด้านความอุดมสมบูรณ์ในบ้านเรือน เชื่อว่าจะมีของใช้ไม่ขาดมือ ได้อยู่ในครอบครัวที่มีของกินของใช้ดี ๆ พร้อม และมีโภคทรัพย์หมุนเวียนพอสมควร |
| 6 | ถวายพัดลม | ถวายพัดลมใช้ในกุฏิ ศาลา หรือโบสถ์ | เชื่อว่าจะนำไปสู่ความสบายกาย ใจเย็นขึ้น ชีวิตมีความร่มรื่น ได้อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่กดดัน และช่วยส่งเสริมชื่อเสียงให้มีคนพูดถึงในทางดี |
| 7 | ถวายรองเท้า | ถวายรองเท้าให้พระใช้เวลาเดินทางหรือบิณฑบาต | ตามความเชื่อเป็นบุญด้านการเดินทางและความก้าวหน้า ช่วยให้ผู้ถวายมีหนทางไปต่อได้สะดวก เจอโอกาสดี ๆ ในหน้าที่การงาน และไม่ติดขัดมากในการโยกย้ายเปลี่ยนแปลงชีวิต |
| 8 | ถวายร่ม | ถวายนำ้ฝน ร่มกันแดดกันฝนให้วัดและพระสงฆ์ใช้ | สื่อถึงความร่มเย็นปลอดภัย เชื่อว่าจะมีคนคอยอุปถัมภ์ช่วยเหลือ รอดพ้นจากภัยอันตรายบ่อยครั้ง และมีสภาพแวดล้อมชีวิตที่ไม่ร้อนรุ่มจนเกินไป |
| 9 | ถวายยารักษาโรค | ถวายยา เวชภัณฑ์ และของใช้ด้านสาธารณสุข | ให้ผลเด่นด้านสุขภาพและอายุขัย เชื่อว่าจะเจ็บป่วยน้อยลง มีเรี่ยวแรงทำสิ่งที่ตั้งใจได้ยาวนานขึ้น และไม่ค่อยถูกโรคร้ายรบกวนอย่างหนัก |
| 10 | สร้างศาลา / โบสถ์ | ร่วมสร้างอาคารถาวรสำหรับใช้ในกิจของสงฆ์ | เป็นถาวรวัตถุที่ใช้ประโยชน์ได้นาน เชื่อว่าจะได้ที่อยู่อาศัยดีในภพหน้า บ้านเรือนมั่นคง แข็งแรง และมีความพร้อมด้านที่อยู่อาศัย ไม่ต้องลำบากหาที่พักพิง |
| 11 | ถวายหลอดไฟ | ถวายหลอดไฟและอุปกรณ์ให้แสงสว่างภายในวัด | เปรียบเสมือนการให้แสงทางปัญญา เชื่อว่าจะทำให้ผู้ถวายเป็นคนมองเห็นทางออกของปัญหา คิดอะไรได้กระจ่างขึ้น และไม่หลงทางในเรื่องสำคัญของชีวิตง่าย ๆ |
| 12 | ถวายเก้าอี้ โต๊ะ | ถวายเก้าอี้และโต๊ะสำหรับใช้ในศาลา งานประชุม หรืองานบุญ | ผูกกับอานิสงส์ด้านความมั่นคงและภาวะผู้นำ เชื่อว่าจะมีฐานะที่ตั้งตัวได้ ได้อยู่ในตำแหน่งที่มีคนยอมรับ และมีบทบาทในการนำคนรอบตัวไปในทิศทางที่ดี |
ถ้ามองในมุมความเชื่อแบบชาวบ้าน การถวายสิ่งของทั้ง 12 อย่างที่เล่ามา ไม่ว่าจะเป็นสังฆทาน เลี้ยงเพล ฝังลูกนิมิต ผ้ากรองน้ำ ยา พัดลม ร่ม รองเท้า ถ้วยชาม เก้าอี้โต๊ะ หรือการสร้างศาลาโบสถ์ ล้วนถูกผูกไว้กับอานิสงส์หลากหลายมิติ ทั้งทรัพย์สิน สุขภาพ ความมั่นคง ชื่อเสียง ไปจนถึงปัญญาและความร่มเย็นในชีวิต
แต่อีกด้านหนึ่ง ถ้าอยากให้การทำบุญ “สบายใจจริง ๆ” และไม่ขัดกับพระวินัย การถวายเงินทองใส่มือพระโดยตรงอาจไม่ใช่วิธีที่เหมาะนัก เพราะในพระไตรปิฎกระบุชัดว่าภิกษุไม่ควรรับและไม่ควรยินดีในทองและเงิน การทำบุญยุคนี้จึงมักใช้วิธีถวายเป็นของใช้จำเป็นแทน หรือถ้าจะถวายปัจจัย ก็มอบผ่านไวยาวัจกรหรือกองทุนของวัดที่จัดระบบให้เหมาะสม ไม่ให้พระต้องจับเงินเอง
สุดท้ายไม่ว่าจะเลือกทำบุญแบบไหน สิ่งสำคัญยังอยู่ที่ “เจตนา” ถ้าตั้งใจทำด้วยความเคารพ ไม่เบียดเบียนใคร และพยายามให้ถูกต้องตามหลักพระวินัยเท่าที่ทำได้ บุญกุศลที่เกิดขึ้นก็ย่อมส่งผลทั้งต่อใจในปัจจุบัน และเป็นทุนดี ๆ ให้กับชีวิตต่อไปข้างหน้าได้อย่างแน่นอน
ทีมงานแนะนำรุ่นตามงบ/ลักษณะงาน สกรีนชื่อให้ จัดส่งถึงวัดทั่วประเทศ
รวมลิงก์บทความจากเว็บไซต์ทางการ Srithai Superware สำหรับศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม