สำหรับร้านอาหารที่ใช้ กล่องใส่อาหารพลาสติก แบบใช้แล้วทิ้ง ในการใส่อาหาร ไม่ว่าจะเป็นกับข้าว ข้าวราด ผัก น้ำจิ้ม ฯลฯ และการคำนวณจำนวนที่ต้องการจะเน้นไปที่ ปริมาณการขาย เป็นหลัก เพราะในช่วงเศรษฐกิจแบบนี้ คงไม่มีร้านอาหารไหนที่อยากจะสต๊อกภาชนะประเภทกล่องใส่อาหารเป็นจำนวนมาก แต่ครั้นจะไม่เก็บสต็อกกล่องเอาไว้ ก็ต้องพิจารณาเวลาในการสั่งกล่อง เพื่อเผื่อเวลาในการสั่งซื้อ วันนี้เราจะมาดูการคำนวณ ปริมาณในการซื้อกล่อง และ ระยะเวลาในการสั่งกัน
*ประเภทกล่องอาจแตกต่างกันไปในแต่ละผู้ผลิต โดยส่วนใหญ่แล้วร้านค้าเปิดใหม่อาจมีการสต็อกกล่องเอาไว้จำนวนหนึ่งก่อน และดูปริมาณยอดขาย และยอดการใช้กล่องในแต่ละวัน จึงจะมีตัวเลขในการคำนวณได้ แต่สำหรับร้านค้าที่เปิดมาพักหนึ่งแล้ว จะมีตัวเลขยอดขายและยอดใช้งานกล่องอยู่โดยอาศัย 4 ปัจจัยดังนี้
จดรายการเมนูทั้งหมดที่คุณขายโดยใช้กล่องพลาสติกแบบใช้แล้วทิ้ง (เช่น ข้าวกล่อง, ก๋วยเตี๋ยว, สลัด, กับข้าวถุง, ซุป) รวมถึง ยอดขายเฉลี่ยต่อวันปกติ โดยเฉพาะวันทำงานธรรมดา หรือวันที่ไม่ได้มีโปรโมชั่นพิเศษ และที่ลืมไม่ได้เลย คือ ยอดขายสูงสุดต่อวัน (หรือที่เรียกว่า Peak Day) โดยมักจะเป็นวันหยุดสุดสัปดาห์ หรือวันที่จัดโปรโมชั่น หรือช่วงเวลาที่มีลูกค้าเยอะที่สุด (เช่น มื้อกลางวัน หรือมื้อเย็น) ใช้ตัวเลขนี้ในการคำนวณขั้นต่ำที่ต้องมีสต็อก
ยกตัวอย่างเช่น ร้านอาหารมักมีกล่องอาหารจานเดียว สำหรับใส่ข้าวผัด ข้ากระเพรา กล่องพลาสติกสองช่อง โดยมักเป็นขนาดมาตรฐาน 600-1000 ml ขึ้นอยู่กับปริมาณ กล่องรูปทรงกลม สำหรับใส่แกง หรือ กับข้าว อาจมีหลายขนาดเช่น เล็ก กลางใหญ่ และต้องไม่ลืมกล่องขนาดเล็ก สำหรับใส่น้ำจิ้ม น้ำซุป เครื่องเคียง ขนาด 50-100 ml และกล่องใส่เครื่องดื่ม หรือของหวาน โดยอาจมีเลือกกล่องพลาสติกแบบ PP ที่สามารถเข้าไมโครเวฟได้ และกล่องที่มีฝาในตัวหรือแยกฝา
โดยต้องประเมินจากวันที่มียอดขายสูงสุด และมีจำนวนออเดอร์สูงสุด ยกตัวอย่างเช่น
อย่างไรก็ดีเพื่อความไม่สะดุดทางการขาย ควรเพิ่มสต็อกฉุกเฉินไปอีก 10%-20% ของยอดขายสูงสุดต่อวัน เพื่อป้องกันกล่องเสียหาย (defect) หรืออาจมีบางวันที่ยอดขายพุ่งมากกว่าเดิม
ส่วนนี้ขึ้นอยู่กับทางร้านอาหารว่ามีระบบการจัดซื้ออย่างไร ต้องการสั่งซื้อบ่อยแค่ไหน โดยจะนับเป็นสัปดาห์หรือเดือน ยกตัวอย่างเช่น ต้องการให้มีกล่องใช้ยาวครึ่งเดือน หรือ 2 สัปดาห์ ก็ต้องคูณสต็อกไปอีก 14-15 วัน โดยการเอา จำนวนกล่องที่ใช้มาคูณ จะกลายเป็นจำนวนกล่องขั้นต่ำที่ควรมีติดร้านไว้ แต่ละสาขา
การคำนวณนี้อาจแตกต่างกันไปในแต่ละร้านค้า ขึ้นอยู่กับประเภทกล่องที่ใช้ จำนวนออเดอร์สูงสุด และหลักการในการจัดซื้อกล่องในแต่ละเดือน รวมถึงงบประมาณในการสั่งซื้อด้วย
ในเรื่องนี้จะเกี่ยวเนื่องกับ Lead Time (ระยะเวลาตั้งแต่การสั่งกล่อง ชำระเงิน ไปจนถึงการขนส่งถึงร้านค้า) ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญมาก เพื่อให้แน่ใจว่ามีกล่องเพียงพอ และไม่ขาดตอน โดยร้านอาหารขนาดใหญ่มักใช้ เทคนิคที่เรียกว่า Reorder Point และ Safety Stock ในการบริหารการจัดการ ดังนั้นจึงต้องมีวิธีคำนวณที่มักใช้กัน
ปัจจัย | ค่าที่ใช้ (สมมุติ) | คำอธิบาย |
---|---|---|
ADU (ใช้งานเฉลี่ยต่อวัน) | 100 กล่อง | ขายข้าวกล่องเฉลี่ย 100 กล่องต่อวัน |
LT (เวลาขนส่ง) | 3 วัน | ซัพพลายเออร์จัดส่งภายใน 3 วัน |
SS (สต็อกสำรอง) | 200 กล่อง | สำรองไว้ใช้กรณีฉุกเฉิน 2 วัน |
ROP (จุดสั่งซื้อซ้ำ) | 500 กล่อง | ROP = (100 x 3) + 200 = 500 กล่อง |
OQ (ปริมาณที่ควรสั่ง) | 1,500 - 2,000 กล่อง | เพื่อให้เพียงพอใช้งานต่อไป 14-20 วัน |
สรุปคือ จะต้องสั่งซื้อกล่องเพิ่มเมื่อสต็อกของคุณลดลงมาเหลือเท่ากับ "ยอดใช้ระหว่างรอของ" บวกกับ "กล่องสำรองฉุกเฉิน" เช่น
ดังนั้น เมื่อสต็อกกล่องใส่อาหารพลาสติกเหลือ 500 ใบ ควรทำการสั่งซื้อใหม่ทันที ทั้งหมดนี้ การวางแผนสต็อกกล่องแบบใช้แล้วทิ้งที่ดีจะช่วยให้ร้านของดำเนินงานได้แบบไม่ติดขัด เรื่องภาชนะใส่อาหารขายให้กับลูกค้า ไม่ขาดแคลนในช่วงเวลาพีค และบริหารต้นทุนได้อย่างดี ยอดขายไม่สะดุดกับเรื่องน่าปวดหัวอย่างเช่นกล่องไม่พอขาย ฯลฯ